Osmanlı Devleti'nde vergiler, devletin en önemli gelir kaynağıydı ve devletin askeri, idari ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için toplanırdı. Vergi sistemi, İslam hukukuna (Şeriat) ve örfi hukuka dayanmaktaydı. Başlıca vergiler şunlardır:
Öşür: Müslüman çiftçilerden alınan, mahsulün onda biri oranındaki ziraat vergisiydi. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Öşür)
Haraç: Gayrimüslimlerden alınan toprak vergisiydi. Bu vergi, toprak mülkiyetine bağlı olarak değişiyordu. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Haraç)
Cizye: Gayrimüslim erkeklerden askerlik hizmeti karşılığında alınan baş vergisiydi. Bu vergi, kişinin gelir düzeyine göre belirlenirdi. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Cizye)
Avarız: Olağanüstü durumlarda (savaş, doğal afetler vb.) toplanan geçici vergilerdi. Zamanla sürekli hale gelmiş ve düzenli olarak alınmaya başlanmıştır. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Avarız)
Ağnam Vergisi: Hayvanlardan alınan vergiydi. Daha çok küçükbaş hayvanlar (koyun, keçi) üzerinden alınırdı. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Ağnam%20Vergisi)
Baç Vergisi: Pazar yerlerinde ve panayırlarda satılan mallardan alınan vergiydi. Bir nevi gümrük vergisi olarak da değerlendirilebilir. (https://www.nedemek.page/kavramlar/Baç%20Vergisi)
Bu vergilerin dışında, çeşitli dönemlerde farklı ihtiyaçlara yönelik olarak birçok ek vergi de alınmıştır. Vergi toplama işi genellikle mültezimler aracılığıyla yapılırdı. Mültezimler, belirli bir bölgenin vergi gelirini toplama hakkını devlete belirli bir miktar ödeyerek satın alırlardı. Bu sisteme iltizam sistemi denirdi. (https://www.nedemek.page/kavramlar/İltizam%20Sistemi)
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page